İSTANBUL (İGFA) – Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO) Sıhhat Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, yapay zeka uygulamalarının kullandığı su kaynakları ve etraf konusunu kıymetlendirdi.
Yapay zeka uygulamalarının, çevresel açıdan pek çok avantajı bulunduğunu lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, “Yapay zeka uygulamalarıyla, güç tüketimi tahlil edilebiliyor ve potansiyel tasarruf alanları belirlenerek, gücün en güzel formda kullanılması sağlanabiliyor. Su kaynakları açısından ise su tüketimini belirleyen algoritmalar ile suya olan gereksinim en aza indirilerek; kısıtlı olan kullanılabilir su kaynakları korunabiliyor ve akıllı sulama sistemleriyle eser çeşidine özel sulama sistemleri geliştirilebiliyor.” dedi.
Diğer yandan yapay zeka ile ilgili son araştırmalar incelendiğinde, GPT-3 ve BLOOM üzere çeşitli modellerin önemli ölçüde su tüketimi ve güç tüketimine yol açabileceğinin belirtildiğini kaydeden Dr. Karakaş, Kaliforniya Üniversitesinde yapılan çalışmada, artan yapay zeka uygulamalarıyla 2027 yılında 4.2-6.6 milyar metreküp su tüketilebileceği kestirim edildiğini kaydetti.
Hızla artan nüfus ve tükenen doğal su kaynakları sebebiyle içilebilir, kullanılabilir suya erişmedeki zorluk insanlığın paylaştığı en acil meselelerden biri olduğu için de bu durum epey telaş verici olduğunu belirten Dr. Karakaş, “Çeşitli yapay zeka modellerinin geliştirilmesi ve çalıştırılması esnasında ekipmanların çok ısınmasını önlemek emeliyle soğutma sistemlerinde kullanılan suyun ölçüsünün net olarak belirtilmesi çevresel açısından kıymetli olacaktır. Bir eser yahut hizmet üretmek için kullanılan tatlı su ölçüsünü gösteren su ayak iziyle birlikte karbon ayak izinin de çevresel açıdan sürdürülebilir yapay zeka modelleri oluşturmak için ortaya konması gerekiyor” dedi.
Yapay zeka uygulamaları tarafından kullanılan su kaynaklarıyla ilgili gereğince farkındalık oluşmadığını da lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, “Uygulamaların geliştirilip, çalıştırılması esnasında tüketilen su ölçüleri net olarak ortaya konmadığından, suyun sürdürülebilirliğini sağlamak çok sıkıntı olabilir. Su ayak izinin belirtilmemesi, gelecekte çevresel açıdan sürdürülebilir yapay zeka uygulamaları önünde potansiyel mahzur de oluşturabilir. Sürdürülebilir yapay zeka uygulamaları açısından su ayak izi ve karbon ayak izinin birlikte kıymetlendirilmesi değerli.” diye konuştu.
Yapay zeka uygulamalarının, etraf bilimi, sıhhat, eğitim ve araştırma, bilimsel yayıncılık, dijital asistanlar, ulaşım ve lojistik, finans ve çeviri üzere alanlarda kullanılabildiğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Hayatımızın pek çok alanında kullanılan yapay zeka uygulamalarının çevresel açıdan oluşturabileceği riskler ortaya konmalı. Yapay zeka programları karmaşık olduğundan öteki bilgi süreç sistemlerinden daha fazla güce gereksinim duyuyor. Yapay zeka araçlarının tam olarak ne kadar güç harcadığını tespit etmek ise son derece sıkıntı. 2022 yılında yapılan bir çalışmada, BLOOM modelinin eğitilmesi sonucunda 24.7 ton karbondioksit emisyonu; ekipman üretimi ve modelin çalıştırılması sonucunda ise, 50.5 ton karbondioksit emisyonu yaydığı varsayım edilmiş. Karbondioksit sera gazı emisyonları içerisinde en büyük hisseye sahip olduğu görülüyor. Artan endüstrileşme ve nüfus artışıyla birlikte, yapay zeka uygulamalarının da karbondioksit emisyonlarını yükseltmesiyle atmosferdeki sıcaklığın artarak, global ısınmanın tesirleri daha önemli hissedilebilir”.