Sanayinin tüm sektörlerinde çarklar yavaşladı

İmalat sanayiinde daralma temmuz ayında hızlandı. Üretim ve yeni siparişlerde salgının birinci dalgasından bu yana en besbelli ivme kaybı gözlendi. Türkiye imalat sanayii satın alma yöneticileri endeksi (PMI) temmuzda 46.9’a gerileyerek bölümdeki daralmanın yetersiz talebe paralel olarak hızlandığına işaret etti. Yeni siparişler ve üretimde koronavirüs salgınından bu yana en büyük daralmayı kaydetti, istihdam artışı hudutlu kaldı. Ham unsur ve fabrika çıkış fiyat artışları ise yavaşladı.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) için S&P Küresel tarafından derlenen imalat PMI, dalın arka arda beşinci ayda da daraldığını gösterdi. PMI’da 50’nin altında kalan pahalar daralmaya işaret ediyor. PMI Haziran’da 48.1 pahasını almasının akabinde Temmuz’da 46.9’a gerileyerek Mayıs 2020’den bu yana en besbelli yavaşlamaya işaret etti.

10 bölümün tamamında üretim yavaşladı

Son 15 aylık devirde birinci defa 10 bölümün tamamında üretim yavaşladı. Emsal halde 10 bölümün dokuzunda yeni siparişler yavaşlama gösterdi, bu durumun istisnası kara ve deniz taşıtları bölümünde kaydedilen güçlü artış oldu. Dış talep tarafında ise kısmen daha olumlu bir tablo gözlendi ve üç kesimde yeni ihracat siparişleri artış kaydetti. İstihdam artışı devam etse de yeni işe alımlar ölçülü kalarak 26 aydır süregelen düzgünleşme trendinin en düşük artışını kaydetti. Üretim alt endeksi temmuzda 45.7’den 43.3’e, yeni siparişler alt endeksi 44.9’dan 43.6’ya geriledi.

Yeni ihracat siparişlerinin yatay seyretmesi ise talep açısından olumlu bir gelişme olarak görüldü. Haziranda 49.1 kıymetini alan yeni ihracat siparişleri endeksi temmuzda 49.9 düzeyini görerek ihracat siparişlerindeki daralmanın durduğuna işaret etti.

İmalatçıların girdi maliyetleri TL’deki bedel kaybı ve hammadde fiyatlarındaki artışa bağlı olarak üçüncü çeyreğin başında keskin artış göstermeye devam etti fakat Şubat 2021’den bu yana en düşük artış suratı görüldü. Öte yandan fabrika çıkış fiyatlarının artış suratı arka arda dördüncü ayda da yavaşladı ve yaklaşık 1.5 yılın en düşük pahasını aldı. Anket iştirakçilerinin yüzde 37’si girdi fiyatlarında artış bildirirken, yüzde 8’i ise düşüş gördüklerini söz etti.

‘Türk imalatçılar açısından faaliyetler zorlu’

PMI datalarını kıymetlendiren S&P Küresel İktisat Yöneticisi Andrew Harker, “Yılın ikinci yarısının başlamasıyla birlikte piyasalardaki belirsizlikler, talebin yavaş seyri ve fiyat baskıları Türk imalatçılar açısından güçlü faaliyet şartlarına yol açtı. Son PMI anket sonuçları sırf yeni ihracat siparişleri ve istihdam tarafında nispeten olumlu bir görünüm sundu” dedi.