Cenevizliler tarafından 1316 yılında Galata’da yaptırılan Podesta Sarayı, 7 milyon dolardan satışa çıkarıldı. Sarayın sahibi Nizam Hışım, ‘Yeni alıcısının bu binanın gerçek pahasını bilen biri olması lazım. Kültüre, sanata, tarihe ilgisi olması lazım. Bu bir dünya mirası’ dedi. Sanat Tarihçisi Hayri Fehmi Yılmaz ise, ‘Türkiye ile İtalya’yı birbirine bağlayan çok özel bir yapıdır. Restore edilirse kentimize her ihtimalle harikulade bir ikram olacaktır’ sözlerini kullandı.
1314 yılında Galata’ya inşa edildi
Galata’daki Cenevizlilerin idarecisi olan Montani de Marinis’in sarayı olarak 1314 yılında inşa edilen Podesta Sarayı, 1315 yılında yanınca, 1316 yılında tekrar inşa edildi. Eski binayı kısmen kullanarak tekrar inşa edilen bu binanın ön cephesi 19’uncu yüzyılda imar faaliyetleri nedeniyle 5 metre kadar kesildi. Eski ve görkemli cephesini kaybeden sarayı, 15 yıl evvel Beyoğlu Güzelleştirme ve Muhafaza Derneği Lideri Nizam Hışım satın aldı. 14 ve 19’uncu yüzyılın mimarisini bir ortada bulunduran, İstanbul’un kıymetli yapılarından olan bu sarayın modülleri da vakitle hırsızların maksadı haline geldi. Nizam Hışım, Ceneviz arması da çalınan sarayı 7 milyon dolara satma kararı aldı. 220 metrekare taban oturumu olan 4 katlı saray, yeni alıcısını bekliyor.
Dünyada nadir 2 binadan birisi
15 yıl evvel binayı satın alan Beyoğlu Güzelleştirme ve Muhafaza Derneği Lideri Nizam Hışım, Podesta Sarayı’nın yalnızca İstanbul’un değil, dünyanın seçkin olan iki binasından biri olduğunu vurguladı. Hışım, ‘Maalesef bizdeki korumacılık anlayışı yüzünden satıyorum. 10 yıldır biz mahkemeliktik ve bu nedenle bıktım. Onun için satıyorum. Fiyatı 7 milyon dolar. Satmayı pek istemiyorum. Beyoğlu’nda bu cins binaların alınıp, kültür sanat merkezi yapılması, müze yapılması, atölye yapılması, Beyoğlu’nun gelişimine çok büyük katkı sağlayacaktır’ dedi.
“Restorasyon için 2 milyon dolar gerekli”
Binanın vakit içinde modüllerinin çalındığını anlatan Hışım, ‘Bu bina tinerciler tarafından yakıldı. İçindeki trabzanlar çalındı. En sonunda çok pahalı olan Ceneviz armasını çaldılar. Bizim bunları rölöve ve restitüsyon yaptığımız için bunlar orjinal halinde yapamasak da, replikasını yapabileceğiz. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden şunu rica ediyorum. İstanbul’da çok hoş binaların dış cephelerini sponsor oluyorlar ve yapıyorlar. Bunlara harcadıkları paranın dörtte bir parasına burayı alıp İstanbul Müzesi yapmak varken, buralara para harcamaları beni düşündürüyor. Şu anda özgünlüğünü koruyup aslına uygun bir şekile getirmek için 2 milyon dolar harcanır’ tabirlerini kullandı.
Podesta Sarayı 7 milyon dolara satılık
7 milyon dolardan satışa çıkarılan Podesta Sarayı’nın yeni alıcısının paha bilmesi gerektiğini de belirten Hışım, ‘Yeni alıcısı biraz bu binanın gerçek kıymetini bilen bir alıcı olması lazım. Kültüre, sanata, tarihe ilgisi olması lazım. İstanbul’u sevmesi lazım. Bu bir dünya mirası. Kamuda İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı bu işe bir el atıp bunu ülkemize kazandırmasını dilerim’ dedi.
“Görkemli cephesi 5 metre kesildi”
Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi, Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Vazifelisi Hayri Fehmi Yılmaz Podesta Sarayı ile ilgili, ‘Bu yapı İstanbul’da sivil mimarinin, konut mimarisinin, saray mimarisinin kıymetli örneklerinden biri. 13’üncü yüzyıldan itibaren Galata bir Cenova kolonisine dönüştü ve o kolonide yöneticisinin sarayı, Podesta’nın Sarayı olarak anıldı. 13’üncü yüzyılın sonlarında bir saray inşa edildi lakin 1315’te bu sarayın yandığını biliyoruz. 1316’da da yenilendi. Muhtemelen eski binayı kısmen kullanarak bu yeni binayı inşa ettiler. Osmanlı Devri’nde de Cenevizlilerin, cemaat topluluğunun işlerinin yönetim edildiği bir merkez olarak kullanıldı. Sonra bu kagir yapı bir hana dönüştü. Osmanlı Devleti 19’uncu yüzyılda imar faaliyetleri süratle gelişince, kentte daha geniş caddeler yapmaya çalışırken, Galata da imar faaliyetlerinden birine biraz kurban gitti. Cephesi 5 metre kadar kesildi. Bu eski görkemli cephesini maalesef kaybetti ancak tekrar de kentimiz için çok önemlidir’ halinde konuştu.
“Yarısı Osmanlı yarısı Bizans Dönemi’nde inşa edilmiş”
Yılmaz, ‘Bugünkü yapının asıl kısmı, gerideki kısmı 14’üncü yüzyıla aittir. Ön cephesi ise 19’uncu yüzyıldır ve 1870’lerde inşa edilmiştir. Yeniden de İstanbul mimarisi için çok değerli. Yarısı Osmanlı yarısı Bizans Zamanı’nda inşa edilmiş bir hatıra olarak Türkiye ile İtalya’yı birbirine bağlayan çok özel bir yapıdır. Bir han olduğu için özel mülk lakin gönül ister ki İstanbul için, Galata için bir müzeye dönüşse çok keyifli bir şey olurdu’ dedi.
“Restore edilirse kentimize her ihtimalle harikulade bir armağan olacaktır”
Yılmaz, ‘Galata-Beyoğlu yerleşiminin tarihini anlatan dayanılmaz bir hatıra. Bugünkü cephe de 19’uncu yüzyıldır ve o da korunması gereken bir kültür varlığı. Sonuçta herhalde restore edilirse kentimize her ihtimalle harikulade bir ikram olacaktır’ sözlerini kullandı.